Voorbeelden
Berend van Meer is onderzoeker aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Hij onderzoekt de samentrekking van hartspiercellen om de risico’s van hartmedicijnen te beoordelen. Die cellen kweekt hij op een chip. Van Meer kweekt de hartspiercellen uit menselijke cellen, dus zonder proefdieren.
Van Meer: ‘In ons organ-on-chip onderzoek worden cellen uit bijvoorbeeld de urine of huid van een patiënt genetisch “herprogrammeerd” naar basale stamcellen. Vanuit deze stamcellen kunnen we dan weer andere cellen maken, zoals hartspiercellen. Die cellen plaatsen we vervolgens in een slimme omgeving (“chip”), die zo gemaakt is dat het voor de cellen lijkt alsof ze in het lichaam zitten. Zo kunnen we bijvoorbeeld kleine bloedvaatjes in de chip maken, of een materiaal gebruiken dat even zacht is als weefsel in het lichaam. De cellen gedragen zich dan zoals in het lichaam en daarmee bootsen we de functies van het menselijke orgaan in die chip na. Met kleine sensoren, geplaatst in die chip, kunnen we de functies van het hartspiermodel meten en ook hoe het op bepaalde prikkels en medicijnen reageert.’
Volgens Berend kan dit type onderzoek voor veel ziekten een betere methode zijn. ‘Maar een heel organisme in een bakje namaken, is voorlopig nog te ingewikkeld. Deze organ-on-chip technologie is nu dus nog geen vervanging van alle dierproeven, maar wordt al wel gebruikt om extra informatie en kennis over een ziekte en een eventuele behandeling te verzamelen die naast en samen met de dierproef gebruikt worden.
Wil je meer weten over het onderzoek van Berend? Lees hier verder.
In veel ziekenhuizen blijft menselijk weefsel over na operaties, bijvoorbeeld bij de verwijdering van een blinde darm. Een deel van dit weefsel kan gebruikt worden voor onderzoek naar de gezondheid van de patiënt. Het deel dat niet meer nodig is wordt na de operatie vernietigd. Terwijl veel onderzoekers dit weefsel goed kunnen gebruiken voor onderzoek, onder andere met het oog op ontwikkeling van alternatieven voor dierproeven.
Om deze reden is VitalTissue opgezet. Een initiatief dat het mogelijk maakt dat onderzoekers vitaal menselijk weefsel kunnen ontvangen. Het doel van VitalTissue is om zoveel mogelijk onderzoekers in Nederland te bereiken zodat ze beschikking krijgen over overgebleven lichaamsweefsel voor hun onderzoek.
Ben je benieuwd welk type weefsel in onderzoek wordt gebruikt? Lees er hier over.
Het is niet eenvoudig om een totaaloverzicht te krijgen van alle beschikbare proefdiervrije alternatieven of ideeën voor de ontwikkeling van die alternatieven. Hierdoor heeft niet iedere wetenschapper of onderzoeker direct het overzicht van de mogelijkheden voor zijn eigen onderzoek. Om hierbij hulp te krijgen is de Helpathon ontwikkeld. In een Helpathon buigt een gemengd gezelschap van experts en buitenstaanders zich over een hulpvraag van een wetenschapper of onderzoeker.
De eerste Helpathon vond plaats in 2018 bij de Brandwondenstichting. De vraag had te maken met onderzoek naar verdieping van brandwonden. De samenwerking in de Helpathon heeft geleid tot de nieuwste in vitro-onderzoeksmodellen waarin op een innovatieve manier de brandwondenverdieping (en doorbloeding van het wondgebied) wordt nagebootst en onderzocht.
Wil je lezen over de andere Helpathons? Kijk hier verder.
Deel deze pagina